Máy bay B52 rơi lần đầu tiên tại Vĩnh Linh. Ước tính khoảng 31 – 81 máy bay B52 rơi tại chiến tranh Việt Nam. Cùng Máy bay B52CLUB tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây.
Máy bay B52 rơi lần đầu ở đâu?
Để góp phần làm nên Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, một trong những đơn vị luôn được nhắc tới là Trung đoàn 238, Sư đoàn 363 – đơn vị bắn rơi chiếc máy bay B-52 đầu tiên; tạo ra những kinh nghiệm quan trọng, làm cơ sở viết nên Cuốn sách đỏ “Cách đánh B-52” của Bộ đội tên lửa Phòng không Việt Nam.
13 giờ ngày 17-9-1967, Tiểu đoàn 84 vào cấp 1; 17 giờ 3 phút, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Đình Phiên, kíp chiến đấu Tiểu đoàn 84 gồm sĩ quan điều khiển Lê Hỷ cùng ba trắc thủ Phạm Văn Ngoạn, Trần Hồng Thính và Nguyễn Văn Ngận đã phóng 2 đạn tiêu diệt chiếc B52 đầu tiên tại Vĩnh Linh. 17 giờ 34 phút, tốp B-52 tiếp theo bay vào, chỉ còn một quả đạn, Tiểu đoàn vẫn quyết đánh và bắn rơi thêm 1 chiếc B-52. Mặt trận thông báo: 2 chiếc B52 bị diệt. Đây là chiến công đầu tiên bắn rơi B-52 của Bộ đội Tên lửa phòng không Việt Nam.
Sau khi nghe báo cáo kết quả bắn rơi B-52, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư khen đồng bào, chiến sĩ các lực lượng vũ trang nhân dân và cán bộ Vĩnh Linh: “Bác rất vui lòng được tin ngày 17-9-1967, Vĩnh Linh đã lập công xuất sắc, lần đầu tiên bắn 2 máy bay B52 rơi. Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Bác đặc biệt gửi lời khen đồng bào, cán bộ và chiến sĩ Vĩnh Linh đã đánh giỏi, bắn trúng, chiến thắng vẻ vang, Vĩnh Linh thật xứng đáng là tiền tuyến anh hùng của miền Bắc xã hội chủ nghĩa”. Song đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn ký thưởng Huân chương Quân công hạng Nhì cho Tiểu đoàn 84.
Tiếp đó, ngày 20-10-1967, Tiểu đoàn 82 bằng 3 quả đạn đã bắn rơi 2 máy bay B-52 và ngày 29-10-1967, Tiểu đoàn 84 lại lập công xuất sắc, bằng 2 quả đạn làm 1 máy bay B52 rơi. Tiểu đoàn 82 đã được Quốc hội và Chính phủ tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Hai và Quân khu 4 tặng Tiểu đoàn lá cờ mang dòng chữ “Đánh mạnh thắng to” cùng 1 đài bán dẫn.
Hòa nhịp với tiếng súng tiến công và nổi dậy của đồng bào, chiến sĩ Miền Nam anh hùng, ngày 11-1-1968, Tiểu đoàn 82 lại bắn được 1 chiếc máy bay b52 rơi. Đây là chiếc máy bay B-52 thứ 6 bị Trung đoàn bắn rơi trên đất lửa Vĩnh Linh anh hùng.
Chính xác có bao nhiêu máy bay B52 rơi tại Việt Nam?
Số lượng máy bay B-52 bị bắn rơi trong Chiến tranh Việt Nam vẫn là một chủ đề gây tranh cãi giữa các nguồn tin từ Việt Nam và Hoa Kỳ. Dưới đây là thông tin từ cả hai phía:
Theo nguồn tin từ Việt Nam:
- Việt Nam tuyên bố đã làm 81 máy bay B52 rơi trong suốt chiến tranh.
- Trong Chiến dịch Linebacker II (12 ngày đêm tháng 12/1972, còn gọi là “Điện Biên Phủ trên không”), Việt Nam khẳng định đã bắn hạ 34 chiếc B-52.
Theo nguồn tin từ Hoa Kỳ:
- Hoa Kỳ thừa nhận 31 máy bay B52 rơi trong toàn bộ chiến tranh.
- Trong Chiến dịch Linebacker II, Hoa Kỳ xác nhận mất 15 chiếc B-52 (trong đó 10 máy bay b52 bị rơi trực tiếp và 5 chiếc bị hư hại nặng không thể sửa chữa).
Con số chính xác vẫn còn khác biệt tùy theo nguồn thông tin. Việt Nam khẳng định 81 chiếc, trong khi Hoa Kỳ chỉ thừa nhận 31 chiếc. Sự khác biệt này có thể do cách tính toán và xác nhận tổn thất khác nhau giữa hai bên.
Dù con số chính xác là bao nhiêu, việc bắn hạ được nhiều máy bay B-52 – biểu tượng sức mạnh không quân Mỹ – là một thành tích lớn của quân và dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Máy bay Việt Nam lần đầu hạ được máy bay B52
Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Tuân, ông là phi công Việt Nam nổi tiếng với chiến công bắn rơi máy bay B-52 của Mỹ trên bầu trời Hà Nội vào đêm 27 tháng 12 năm 1972.
Đây là một sự kiện quan trọng trong chiến dịch “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, khi không quân Việt Nam lần đầu tiên hạ được một chiếc B-52 bằng máy bay tiêm kích MiG-21.
Theo lời kể của chính Trung tướng Phạm Tuân, khoảng 22 giờ đêm ngày 27/12/1972, ông nhận lệnh xuất kích từ sân bay Yên Bái. Khi cất cánh, ông phát hiện nhiều máy bay F-4 hộ tống B-52 nhưng không được phép tấn công chúng, mà phải bay vòng để tiếp cận mục tiêu chính là B-52. Với sự hỗ trợ từ sở chỉ huy mặt đất, ông điều khiển chiếc MiG-21 áp sát mục tiêu. Khi cách B-52 khoảng 3-4 km, dù nhận lệnh bắn từ dưới đất, ông vẫn quyết định chờ thêm để vào gần hơn, đảm bảo độ chính xác. Cuối cùng ở cự ly khoảng 2-3km, ông phóng hai quả tên lửa không đối không, khiến chiếc B-52 nổ tung trên vùng trời phía Tây Hà Nội. Sau đó, ông thoát ly an toàn và hạ cánh xuống sân bay Yên Bái.
Chiến công này đánh dấu lần đầu tiên không quân Việt Nam bắn máy bay B52 rơi từ trên không, góp phần quan trọng vào chiến thắng trong 12 ngày đêm lịch sử cuối năm 1972. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chiếc B52 đầu tiên bị bắn rơi trong chiến dịch này thực tế là do lực lượng tên lửa phòng không (Tiểu đoàn 59, Trung đoàn 261) hạ vào đêm 18/12/1972 tại cánh đồng Chuôm, xã Phù Lỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội. Còn Phạm Tuân được ghi nhận là phi công đầu tiên hạ B52 bằng máy bay chiến đấu, một kỳ tích đặc biệt trong lịch sử không quân thế giới.
Dù một số tài liệu Mỹ cho rằng chiếc B-52 mà Phạm Tuân bắn có thể đã trúng tên lửa SAM-2 từ mặt đất, phân tích kỹ thuật cho thấy khả năng này rất thấp do thời gian từ lúc phóng tên lửa đến khi thoát ly chỉ kéo dài vài giây, khó có sự trùng hợp như vậy. Chiến công của ông đã được Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi điện khen ngay sáng hôm sau, ngày 28/12/1972 ông được phong danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Việt Nam vào năm 1973.
Những xác máy bay B52 rơi tại Việt Nam
Trong Chiến tranh Việt Nam, đặc biệt là trong Chiến dịch Linebacker II (tháng 12/1972), nhiều máy bay B-52 của Mỹ đã bị bắn rơi tại miền Bắc Việt Nam. Những xác máy bay B-52 này đã trở thành biểu tượng của chiến thắng và sự kiên cường của quân và dân Việt Nam. Dưới đây là một số thông tin về những xác máy bay B-52 còn lại tại Việt Nam.
Xác máy bay B52 tại Hồ Hữu Tiệp
Lịch sử máy bay B52 này bị bắn hạ bởi tên lửa SAM-2 của Trung đoàn 72, Sư đoàn Phòng không 361. Đây là xác máy bay B52D bị bắn rơi vào đêm 27/12/1972, trong đợt không kích cuối cùng của Chiến dịch Linebacker II.
Xác máy bay rơi xuống hồ Hữu Tiệp, gần khu vực phố Khâm Thiên, địa điểm là Hồ Hữu Tiệp, phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, Hà Nội. Hiện nay xác máy bay vẫn còn một phần tại hồ, trở thành địa điểm tham quan và là minh chứng lịch sử quan trọng.
Xác máy bay B-52 tại Bảo tàng Chiến thắng B-52
Bảo tàng được xây dựng để ghi nhớ chiến thắng lịch sử “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” năm 1972. Chiếc B-52 bên dưới là một phần xác máy bay B-52 được trưng bày tại bảo tàng.
Hiện trạng xác máy bay được bảo quản và trưng bày cùng nhiều hiện vật liên quan đến chiến dịch phòng không chống B-52.
Xác máy bay B52 rơi tại các địa phương khác
Ngoài Hà Nội, một số xác máy bay B-52 cũng được tìm thấy và lưu giữ tại các địa phương khác, bao gồm:
– Hòa Bình: Một số mảnh vỡ của B-52 được lưu giữ tại các bảo tàng địa phương.
– Phú Thọ: Một số xác máy bay B-52 bị bắn rơi trong chiến dịch Linebacker II cũng được tìm thấy tại đây.
Những xác máy bay B-52 là minh chứng cho chiến thắng vĩ đại của quân và dân Việt Nam trong cuộc chiến chống lại không quân Mỹ. Chúng trở thành biểu tượng của sự sáng tạo, dũng cảm và tinh thần quyết chiến quyết thắng của lực lượng phòng không Việt Nam. Đồng thời các xác máy bay cũng là địa điểm giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.
Việc bắn hạ máy bay B52 rơi có ý nghĩa
Việc máy bay B52 rơi trong Chiến dịch Linebacker II (tháng 12/1972), còn được gọi là “Điện Biên Phủ trên không”, có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam. Đây không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là một thắng lợi chính trị, tâm lý, buộc Mỹ phải quay lại bàn đàm phán và ký kết Hiệp định Paris năm 1973.
Thể hiện sức mạnh ý chí quân và dân Việt Nam
Việc máy bay B52 rơi, biểu tượng sức mạnh không quân chiến lược của Mỹ chứng minh Việt Nam có khả năng đối đầu và đánh bại một siêu cường quân sự. Chiến thắng này khẳng định sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam và tinh thần đoàn kết, dũng cảm của nhân dân.
Buộc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán
Trước Chiến dịch Linebacker II, Mỹ đã tiến hành các cuộc ném bom rải thảm nhằm ép Việt Nam nhượng bộ trong đàm phán. Tuy nhiên máy bay B52 rơi ngày càng nhiều, đã khiến Mỹ nhận ra rằng họ không thể đạt được mục tiêu bằng vũ lực. Tổn thất nặng nề về máy bay và phi công (đặc biệt là B-52) đã gây áp lực lớn lên chính quyền buộc họ phải quay lại bàn đàm phán với thái độ nghiêm túc.
Tạo bước ngoặt trong đàm phán
Chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” đã củng cố vị thế của Việt Nam tại bàn đàm phán. Mỹ buộc phải chấp nhận các điều khoản có lợi hơn cho Việt Nam. Ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris được ký kết, theo đó Mỹ cam kết rút quân khỏi Việt Nam và chấm dứt chiến tranh.
Tác động tâm lý chính trị
Đối với Mỹ việc máy bay B52 rơi nhiều như vậy gây chấn động dư luận, làm suy yếu niềm tin của người dân Mỹ vào chiến tranh Việt Nam. Đây là một trong những yếu tố thúc đẩy phong trào phản chiến tại Mỹ.
Đối với Việt Nam chiến thắng này cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân và dân, khẳng định niềm tin vào thắng lợi cuối cùng.
Khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế
Việc làm máy bay B52 rơi nhiều, đã chứng minh rằng một quốc gia nhỏ bé như Việt Nam có thể đánh bại một siêu cường quân sự như Mỹ. Chiến thắng này nâng cao uy tín của Việt Nam trong phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.
Tổng kết
Việc máy bay b52 rơi không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là một thắng lợi chính trị, tâm lý, buộc Mỹ phải chấp nhận thất bại và ký kết Hiệp định Paris. Đây là bước ngoặt quan trọng dẫn đến việc Mỹ rút quân khỏi Việt Nam và tạo tiền đề cho chiến thắng hoàn toàn vào năm 1975. Chiến thắng này mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
Cảm ơn bạn đọc!
MAYBAYB52CLUB.COM